Khám phá 7 nét đẹp văn hóa của người miền Tây độc đáo, riêng biệt có thể bạn chưa biết
Miền Tây, một vùng đất yên bình dị nhưng lại có sức hấp dẫn lớn đối với du khách trong và ngoài nước khi một lần đến thăm. Từ con cá con tôm, hoa quả miệt vườn đến bát bún tô cháo… tất cả đều được bày bán trên mỗi chiếc ghe, chiếc thuyền làm cho du khách cảm thấy vô cùng thích thú. Đến với mảnh đất miền Tây sông nước du khách không chỉ say lòng trước những khu chợ nổi đặc sắc, độc nhất vô nhị hay ngỡ ngàng trước thiên trù phú trời đất đã ban tặng cho vùng đất này mà còn bị thu hút bởi vẻ đẹp văn hoá người miền Tây. Đây cũng là một trong những yếu tố tạo nên nét thu hút cho văn hóa miền Tây, khiến mọi du khách đều muốn quay lại một lần nữa.
I. Khám phá 7 nét đẹp văn hóa của người miền Tây độc đáo, riêng biệt có thể bạn chưa biết
1. Văn hoá lễ hội của người miền Tây
Vì là vùng dất của người Kinh, Hoa, Khmer, Chăm cùng sinh sống, nên đây là nơi giao thoa của các nền văn hóa, nơi bắt gặp các lễ hội đặc trưng mang đậm dấu ấn dân tộc.
Như lễ hội Bà Chúa Xứ ở An Giang, lễ hội cúng trăng Ok Om Bok ở Sóc Trăng, Trà Vinh, lễ hội đua bò Bảy Núi ở An Gaing,…. Mỗi lễ hội đều có ý nghĩa riêng của nó nhưng chung hết đây đều là một phần tín ngưỡng của người dân Tây Nam Bộ thể hiện lòng thành kính, biết ơn của mình đến với những vị thần của họ. Các lễ hội đều có những nét độc đáo riêng, và được tổ chức cố định hằng năm nên thu hút nhiều du khách đến tham quan và tìm hiểu về văn hóa.
2. Văn hoá người miền Tây thân thiện
Miền Tây hay gọi lục tỉnh Nam Kỳ được bao quanh bởi một vùng sông nước rộng lớn như sông Mê Kong, sông Tiền,… phù sa màu mỡ quanh năm. Chính điều kiện khí hậu thuận lợi như vậy đã ưu đãi cho mảnh đất những sản vật đặc sắc.
Khác với khí hậu khắc nghiệt miền Bắc, khí hậu ưu đãi cũng khiến con người miền Tây trở nên dễ chịu hơn. Họ thân thiện với bất cứ ai dù bạn là ai hay đến từ đâu. Họ có thể trả lời bạn tất cả những gì bạn thắc mắc và sẵn sàng hướng dẫn đi cùng bạn nếu bạn bị lạc đường. Nếu có cơ hội các bạn hãy ngồi xuồng đi những con kênh nhỏ để ngắm những rặng dừa nước hai bên kênh và nghe những người chèo thuyền kể truyện. Họ sẽ nói cho bạn về công dụng những quả dừa nước, sẽ kể cho bạn nghe mùa nước nổi họ sẽ đi đâu và làm gì, sẵn sàng nhường chiếc nón duy nhất của họ cho bạn khi trời nắng.
Con người Miền Tây không màu mè, không khoa trương, họ chỉ làm những hành động nhỏ thôi nhưng có thể khiến bạn lưu luyến không muốn rời đi. Nếu để bình chọn giọng nói địa phương nào ngọt ngào nhất, chắc chắn bạn sẽ dành một phiếu cho người miền Tây. Giọng nói người miền Tây ngọt ngào, dễ thương. Bạn sẽ băn khoăn không biết điều gì khiến người ta thích thú nghe người miền Tây nói chuyện và có thể say đắm đến vậy. Tự trả lời cho câu hỏi của mình có lẽ lí giải duy nhất bởi nơi đây bốn mùa nắng nóng, họ làm rất nhiều công việc mưu sinh trên sông nước vất vả, nên trời đất đã phú cho họ một chất giọng dễ nghe để khi họ cất tiếng nói mọi mệt nhọc của thời tiết hay công việc sẽ tan biến.
3. Áo bà ba – trang phục truyền thống của miền Tây
Mỗi miền trên đất nước đều có nét văn hóa riêng, những bộ trang phục đặc trưng cho vùng miền. Và miền Tây Nam Bộ cũng vậy, cứ nhắc đến miền Tây người ta thường nghĩ ngay đến hình ảnh của những con người sống quanh năm với sông nước, khoác lên mình những chiếc áo bà ba, quần lanh đen, khăn rằn, nón lá.Áo bà ba từng là trang phục phổ biến ở xứ sở miệt vườn này và được cả nam lẫn nữ ưa chuộng. Ngày nay, khi xã hội bắt đầu du nhập nhiều nền văn hóa, không còn nhiều người mặc trang phục này nhưng tại những lễ hội, những dịp lễ tết quan trọng,
4. Người miền Tây trọng nghĩa khí
Trước khi trở thành mảnh đất màu mỡ trù phú như ngày nay, miền Tây đã từng chỉ là một khu rừng rậm bị bỏ hoang không ai biết tới, nơi ngự trị của thú dữ. Sau khi những những cư dân miền Trung và một số ít người miền Bắc tới đã cải tạo mảnh đất miền Tây có bộ mặt như ngày hôm nay. Bị ám ảnh bởi sự hoang vu và sự rình rập của thú dữ nên những người dân nơi đây luôn sống đoàn kết, tương trợ lẫn nhau. Họ luôn tự ý thức nếu họ chia rẽ thì sẽ không thể tồn tại trên mảnh đất sông nước này. Mảnh đất này đã tôi luyện cho họ tính cách hào hiệp, có thể sẵn sàng hi sinh cả tính mạng của mình để hành hiệp trượng nghĩa.
Du khách sẽ không cảm thấy lạ nếu có cơ hội ghé thăm một gia đình người miền Tây. Họ sẵn sàng chiêu đãi bạn những món gì ngon nhất mà họ có dù hoàn cảnh sống có khó khăn đến đâu. Đó chính là một phần nổi bật trong tích cách con người miền Tây sông nước – cảm nhận một lần khó lòng có thể quên.
5. Nơi giao thoa của 3 nền văn hóa Kinh – Khmer - Chăm
Có thể nói, văn hóa miền tây là sự giao thoa của nhiều nền văn hóa, trong đó đặc trưng nhất là Kinh – Khmer – Chăm. Và dấu tích của sự giao lưu văn hóa này vẫn còn lưu lại trên những kiến trúc chùa chiềng, đền miếu hay những di sản văn hóa của miền Tây. Nếu muốn tìm hiểu về văn hóa miền Tây thông qua những kiến trúc cổ, một vài địa điểm gợi ý cho bạn: chùa Vĩnh Tràng, Vĩnh Trường. Đến với miền Tây các bạn không chỉ có thể cảm nhận con người miền Tây dễ mến, đặc sản miền Tây phong phú mà còn sẽ có cái nhìn toàn diện hơn về nơi giao thoa của 3 nền văn hóa, đó là văn hóa Chăm Pa, văn hóa Khơ me và văn hóa Việt Nam. Nơi đây là còn là nơi ghi dấu những vết tích của nước Phù Nam xưa.
Để tìm hiểu về nền văn hóa không có gì rõ nét hơn là tìm hiểu dấu tích về kiến trúc của nền văn hóa, mà in đậm nhất có lẽ là trong kiến trúc tâm linh như chùa, miếu. Một địa điểm có thể gợi ý cho du khách đó là chùa Vĩnh Tràng hay Vĩnh Trường – một ngôi chùa với sự giao lưu kiến trúc của các nền văn hóa nơi đây.
6.Chợ nổi – nét độc đáo của văn hóa miền Tây
Vùng đồng bằng Sông Cửu Long vốn được biết đến là xứ sở của sông ngòi và hệ thống kênh rạch chằng chịt. Nơi được gọi là vùng đất của “chín rồng”. Và sông nước có thể xem là nét đặc thù của miền Tây Nam Bộ, hàng ngàn dòng sông, những cửa sông đan xen nhau như mạng nhện. Chính vì lẽ đó, từ xa xưa khi giao thông vẫn chưa phát triển mạnh, phương tiện di chuyển chủ yếu của người dân nơi đây là xuồng, ghe, tàu… Người ta tận dụng phương tiện giao thông này để mua bán, trao đổi hàng hóa sinh hoạt, tạo nên những khung cảnh mua bán ngộ nghĩnh nhưng không kém phần độc đáo mà chúng ta vẫn thường gọi là chợ nổi.
Chợ nổi là nét độc đáo trong văn hóa miền Tây, chợ họp chủ yếu vào buổi sáng sớm, khi trời vẫn còn mát mẻ và nắng còn dịu. Lênh đênh, dập dềnh trên chiếc thuyền ba lá, lướt nhẹ sóng nước và len lỏi đến khu chợ họp, bạn sẽ thấy chợ cũng tấp nập, xôm tụ không kém gì những khu chợ trên mặt đất. Những mặt hàng bán ở chợ cũng rất đa dạng và phong phú, bên cạnh những mặt hàng rau củ, trái cây, người ta còn bán cả những món đồ sinh hoạt hàng ngày. Mỗi “gian hàng” bán món đồ gì, người chủ sẽ treo trên một chiếc cây và cắm trên xuồng như một tín hiệu báo với khách đây là món hàng hóa mà “cửa hàng” đang bán.
Về miền tây và trải nghiệm chợ nổi, bạn sẽ phần nào hiểu hơn đời sống sinh hoạt, độc đáo của người dân xứ miệt vườn này. Về du lịch miền Tây, nếu muốn trải nghiệm và tham quan chợ nổi, bạn có thể đến những khu chợ nổi tiếng như: chợ nổi Cái Bè (huyện Cai Lậy –Tiền Giang), chợ nổi Ngã Bảy (Phụng Hiệp – Cần Thơ), chợ nổi Cái Răng, Phong Điền (Châu Thành – Cần Thơ), chợ Ngã Năm (Thạnh Trị – Sóc Trăng), chợ nổi Sông Trẹm (Thới Bình – Cà Mau)…
7. Văn hoá Tục cúng ghe
Miền tây sông nước vốn gắn liền với xuồng, ghe và trở thành một phần trong đời sống của người dân nơi đây. Và cũng chính vì thế, người ta rất quý trọng những phương tiện này, đặc biệt là những người buôn bán trên ghe, thường duy trì truyền thống cúng ghe được lưu truyền từ xa xưa. Theo người miền Tây, luôn có một đấng linh thiêng che chở và phù hộ cho mua may bán đắt cũng như tránh những tai ương trên kênh rạch, sông biển. Vì thế, việc cúng ghe như một lời tri ân, cảm nhận đấng linh thiêng đã che chở cho họ.
Tục cúng ghe ở miền Tây khá phong phú. Khi chuẩn bị đóng ghe mới, gia chủ bao giờ cũng cúng kiến ván gỗ đầu tiên, được gọi là cúng “gim lô”. Trên mâm đồ người ta thường kèm theo một tấm vải đỏ, đây là màu sắc tượng trưng cho sự may mắn. Miếng ván gỗ “gim lô” luôn phải dày hơn những miếng gỗ tiếp theo. Sau khi chiếc ghe đã được đóng hoàn thành, chủ nhà sẽ phải thu hồi những cây đinh đóng trên miếng “gim lô” và người thợ đóng ghe sẽ phải “xảm” vào đó những cọc gỗ khác tương ứng. Theo tục truyền rằng, nếu như mất mấy cây đinh đó thì sẽ mang đến nhiều điều xui xẻo.
Tục cúng ghe rất phổ biến ở nhiều tỉnh thuộc đồng bằng sông Cửu Long và được xem là một tập tục mang văn hóa tâm linh, tục lệ này gắn chặt trong đời sống dân gian, truyền thống miền Tây hơn vài trăm năm nay.
II. Khám phá những điểm đặc biệt khi đến miền Tây
1. Hoa quả miền Tây
Miền Tây không chỉ là một vùng đất được thiên nhiên ưu đãi ban tặng cảnh sắc xinh đẹp, những trái cây hoa quả phong phú, đa dạng mà đây còn là nơi sở hữu nền văn hóa độc đáo với những nét riêng không thể tìm thấy ở một nơi nào khác.
2. Văn minh kênh rạch, sông ngòi
Việc thu hoạch lúa của người dân diễn ra vào mùa nước nổi nên thuyền ghe vô hình đã trở thành phương tiên chính của con người miền Tây nơi đây. Để thuận tiện cho việc di chuyển bằng thuyền ghe, người dân đã đào những con kênh nhỏ thông với nhau, cũng từ đó đã hình thành một loại hình du lịch bằng thuyền ghe rất hấp dẫn khách du lịch. Chính vì thế mà khi nói về địa lí miền Tây, chúng ta hay dùng cụm từ “mạng lưới sông ngòi dày đặc” để diễn tả.
3. Văn minh lúa nổi, lúa trời
Đặc tính canh tác của đồng bằng sông Cửu Long là cây trồng không phải gieo cấy. Sau mỗi mùa nước nổi qua đi, đất đai nơi đây lại được bồi đắp bởi phù sa màu mỡ, chính vì sự ưu đãi đó người dân chỉ việc vãi lúa là cây lúa có thể tự phát triển sinh sôi mà không cần bất kì loại phân bón hóa học nào. Hãy một lần du lịch miền Tây để cảm nhận vẻ đẹp đất và người nơi đây.
4. Địa hình
Miền Tây được thiên nhiên ban tặng cho điều kiện khí hậu tuyệt vời, quanh năm được phù sa bồi đắp, giúp đất đai luôn màu mỡ, cây cối phát triển sinh sôi. Chính vì điều đó mà miền Tây trở thành vựa lúa, vựa trái cây lớn nhất cả nước.
Từ những cánh đồng lúa mênh mông trải dài tận chân trời, những vườn trái cây quanh năm đều sai trĩu quả đến các ngôi làng trồng hoa kiểng với đủ loài hoa và cây cảnh. Tất cả làm cho miền Tây thêm đẹp hơn, thu hút hơn trong lòng khách du lịch. Đến với Tây Nam Bộ, là đến với quê hương của sông nước. Vì hệ thống kênh rạch chặng chịch, sông ngòi dày đặc nên nơi đây người dân đi lại chủ yếu bằng ghe và xuồng. Chính đặc điểm ấy đã cho ra đời những phiên chợ nổi thu hút hàng nghìn du khách đến thăm như chợ nổi Cái Răng, Phong Điền,…
Vào mỗi buổi sáng sớm, du khách sẽ được chứng kiến hình ảnh của chiếc xuồng ba lá, những chiếc ghe chở đầy sản vật được người dân trao đổi, buôn bán ngay trên sông. Những âm thanh rao bán, chuyện trò sôi nổi của người mua lẫn người bán hòa cùng tiếng động cơ của ghe tàu, tuy ồn ào nhưng đầy náo nhiệt và hấp dẫn.
5. Ẩm thực miền Tây
Mỗi một vùng miền trên đất nước Việt Nam đều có những món ăn đặc sản mang những hương vị đặc trưng riêng biệt mà không thể nào nhầm lẫn với nhau được. Chỉ bấy nhiêu ấy thôi cũng đủ khiến du khách khi đi du lịch đến mảnh đất hình chữ S này đều muốn quay lại một lần nữa. Có thể nói rằng, ẩm thực chính là yếu tố quan trọng giúp tạo nên nét đặc sắc và thu hút cho văn hóa miền Tây.
Cái hồn của món ngon miền Tây nằm ở tinh thần của vùng sông nước, nguyên liệu dân dã, chế biến không quá cầu kỳ để giữ lại độ tươi ngon nhất của thịt cá, rau củ. Mỗi món ăn với sự hòa quyện của cá sông, gà vườn, rau bờ ao gợi dáng dấp thân thương của bất kỳ con người miền Tây nào từng trải qua tuổi thơ trên đồng hoặc ngang dọc những con kênh rạch. Đến với miền Tây, du khách không thể nào quên được hương vị quen thuộc của món cá lóc nướng trui, đĩa bánh xèo giòn rụm hay tô canh chua bông điên điển chỉ có vào mùa nước nổi.
0 comments:
Post a Comment